چرا حیوانات وحشی چاق نمی شوند؟
آخرین باری که می توانید به یاد بیاورید یک حیوان چاق را در طبیعت دیدید چه زمانی است؟
پس از انجام برخی تحقیقات، پاسخ موقت این است: “خیر، حیوانات در طبیعت به طور مداوم چاق نمی شوند. “اما، بعضی از حیواناتی که در طبیعت شاهد افزایش وزن و چاقی انها خواهیم بود دلیل بر این است که بسیاری از گونه های جانوران مانند فک ها یا خرسها، به دلایل مختلف پرخوری می کنند اما چاقی آنها موجب اختلال در زندگی شان نیست بلکه روندی طبیعی است.
آیا چاقی در حیات وحش طبیعی است؟
حیوانات در طبعت باید بتوانند اولاً زنده بمانند، و ثانیا به تولید مثل خود ادامه دهند. بنابراین اگر ذره ای اضافه وزن این روند را به خطر بیندازد، یا سریعاً شکار می شوند و یا از چرخه حذف می شوند. بنابراین پاسخ این است که : «خیر! هیچ حیوانی بدون دلیل چاق نمی شود!»
شیوع چاقی در دهه های اخیر، هم در انسان و هم در چندین گونه از جمعیت حیوانی افزایش یافته است. چاقی فزاینده در انسانها، یکی از جدی ترین نگرانی های بهداشت جهانی در زمان ما است که هم به افزایش شیوع بیماری و هم به کاهش باروری منجر می شود و این وضعیت در چندین گونه حیوانی مشابه است. که در این مقاله تمامی ابعاد این موضوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
چه عاملی روند طبیعی زندگی در جهان را به هم می زند؟
میلیونها سال است که طبیعت خود را با شرایط کره زمین طتبیق داده و حیوانات روی آن نیز از تمام قوانین آن تبعیت می کنند. در این میان تنها انسان است که با طبیعت، سر جنگ دارد.
تغییرات در شیوع چاقی در حیوانات ورزشی و همراه منعکس کننده افزایش جمعیت انسانی است. عوامل محیطی مشابه، مانند ورزش ناکافی و مصرف بیش از حد مواد غذایی با قابلیت هضم بالا، علاوه بر مؤلفه های ژنتیکی، به عنوان علل دخیل هستند. مشکلات مختلفی با چاقی همراه است.
همزیستی با انسان موجب اختلال چاقی است!
بیماری دیابت، یکی از شایع ترین اختلالات غدد درون ریز در گربه ها است، همانطور که سندرم متابولیک در اسب نیز وجود دارد. همچنین ارتباط واضحی بین وضعیت بدن و باروری وجود دارد.
این یک مشکل بالقوه نه تنها در حیوانات همراه، بلکه در حیوانات تولیدی است، و برای مثال گاوهای شرطی شده، متابولیسم تغییر یافته را نشان می دهند.همچنین الگوی استفاده از رژیمهای غذایی غنی از چربی در مدلهای حیوانی و چاقی انسانی با توجه به کفایت و ویژگیهای رژیم غذایی مربوط به ترکیب اسیدهای چرب مورد بررسی قرار میگیرد.
اگر چاقی خطرناک است، پس چرا برخی حیوانات چاق هستند؟
حیوانات دارای اضافه وزن، در برابر خطر شکار، بسیار آسیب پذیر هستند، بنابراین در درازمدت دوام نخواهند آورد.
حیواناتی که بطور طبیعی در طبیعت چاق هستند، مانند فوکها، ماهیهای دریایی و خرسهای قطبی، در حقیقت «چاق نیستند» یا به عبارت دقیق تر، آنها «اصلاً اضافه وزن ندارند!».
علت این ذخیره چربی، عوامل گوناگونی است که آنها را با محیط اطرافشان سازگار می کند. به عنوان مثال افزایش قدرت شناوری در آب، عایق شدن در برابر سرمای شدید و ذخیره انرژی برخی از این دلایل هستند.
بنابراین گاهی اوقات بقای چاق ترین ها محتمل تر است. حیوانات وحشی به واسه فیزیک بدنی ، نوع غذیه و متابولیسم بدنشان و همچنین میزان فعالیت به واسطه نوع شکاری بودن زیست بومشان، چاق یا لاغر می شوند.
در واقع بهتر است بگوییم هیچ حیوانی چاق نیست بلکه میزان ذخایر چربی هر حیوانی، بستگی به شرایط محیطی آن برای ادامه بقا دارد. ذخیره غذا برای پرندگان قبل از شروع پروازهای طولانی و بین اقیانوسی و یا در خرسها قبل از خواب زمستانی، همگی علتی محاسبه شده و دقیق دارد.
چرا بقیه حیوانات چاق نمی شوند؟
حیوانات وحشی، نمیتوانند دائماً پرخوری کند چرا که وزن مرده انباشته شده در بدنشان، موجب کاهش سرعت آنها شده و آنها را به یک هدف متحرک سهل الوصول، یا یک شکارچی بازنده در رقابت تبدیل می کند. این موضوع باعث عدم بقای آنها در حیات وحش شده و از بین خواهند رفت. بنابراین طبیعت آنها را وادار می کند همیشه به اندازه بخورند و ورزیده و آماده باشند.
یک شیر نر می تواند در یک بار تغذیه به اندازه 40 کیلو گرم غذا بخورد. برای یک شیر با جثه متوسط، این میزان حدود بیست درصد وزن بدن اوست! شیر خودش را به طور کامل تغذیه میکند، چراکه ممکن است چند روز یا چند هفته دیگر ، فرصت شکار و تغذیه برای وی فراهم نشود. واضح است که توانایی شیرها در پرخوری یک ویژگی استراتژیک تکاملی است.اما به دلیل اینکه حیوانات وحشی تغذیه خود را به واسطه شکار کردن به دست میاورند غذای کافی و به مقدار زیاد همیشه در دسترس آنها نخواهد بود که به میزان افراطی و زیاد غذا مصرف کنند و این خود یکی از علل عدم افزایش وزن وچاقی در حیوانات شکارچی است.
چاقی در حیوانات چقدر به انسان شباهت دارد؟
در طول سالیان سال انواع مدل های حیوانی برای القای چاقی استفاده می شود. برخی از آنها شامل مدل های (تک ژنی، چند ژنی، جراحی، فصلی) و سایر مدل های چاقی هستند. فارغ از مزایای این مدل ها، اکثر آنها با محدودیت هایی همراه هستند. بنابراین، هدف اصلی این بررسی، نشان دادن چندین مدل با مزایا و محدودیتهای آنها میباشند.با دانستن مزایا و محدودیتهای مدلهای چاقی حیوانی ، محققان ممکن است در انتخاب مدل مناسب برای مطالعه چاقی آزاد باشند.
چاقی مونوژنیک (مدل تک ژنی) به دلیل جهش هایی در مسیر لپتین-ملانوکورتین است. از این رو، تحقیقات معدودی نشان داده اند که حداقل 10 اختلال تک ژنی می تواند باعث چاقی شود و اختلال تک ژنی نیز می تواند منجر به بی نظمی در حالت های مختلف مصرف انرژی شود. جهش هایی که در لپتین و گیرنده های آن رخ می دهد معمولاً در موش چاق و موش دیابتی یافت میشود. در ژن گیرنده لپتین این موش ها، جهش در نقطه G-to-T رخ می دهد که منجر به دیابت، دیس لیپیدمی، سطوح بالای لپتین و انسولین و مقاومت به انسولین می شود.
علاوه بر این، در سن 8 هفتگی، آنها دچار هایپرگلیسمی می شوند. آنها معمولاً به عنوان مدل حیوانی دیابت نوع 2 استفاده می شوند. چاقی چند ژنی پرمصرف ترین مدل حیوانی چاقی است. مقرون به صرفه است و نیازی به دانش قبلی ندارد. اگرچه این مدل مدل واقعی تری از چاقی انسان باقی می ماند، اما بسیار زمان بر است و فاقد استانداردسازی کیفیت است و اندازه موش باعث محدودیت های شدید این مدل می شود. چاقی زمانی ایجاد می شود که بسیاری از انواع پلی ژنیک در یک فرد وزن بدن را افزایش دهند. در اینجا شایان ذکر است که هر پلی ژن تنها کسری در ایجاد چاقی نقش دارد واصلی ترین مورد در چاقی موش های مورد بررسی به تغذیه ناسالم و مصرف موادغذایی به میزان افراطی اشاره کرد.
روشهای مطالعات برروی چاقی حیوانات
برای بررسی چاقی ناشی از رژیم غذایی ناسالم بر روی حیوانات از از رژیم های کافه تریا استفاده کردند. رژیم های کافه تریا تقلید آشکاری از مدل های غذاهای چاق زا انسان هستند. که ناشی از خوردن بیش از حد این مدل از رژیم غذایی که از افزایش مصرف انرژی، در نتیجه فعال شدن سمپاتیک سلول چربی قهوه ای تشکیل شده است. مصرف بیش از حد رژیم های غذایی کافه تریا به معنای افزایش دفعات و اندازه متوسط وعده های غذایی است.
این رژیمها ترکیبی از قند، نمک و چربی بالا را که از غذاهای جامد گرفته میشود، در اختیار حیوانات قرار میدهد.با این تفاسیر به این نتیجه خواهیم رسید که چرا حیوانات وحشی کمتر دچار اختلالات افزایش وزن و چاقی هستند.
به هررو همانگونه که در این مقاله ذکر شد، چاقی نوعی بیماری است که بطور طبیعی در طبیعت وجود نداشته و به روند زندگی انسانی وابسته است. باتوجه به اینکه در جامعه افراد زیادی چاق هستند و این موضوع طبیعی شده، کسی به شکل بیماری به این پدیده نگاه نمیکند و همین دیدگاه از خود چاقی خطرناکتر است.