اینکه افراد با بالا رفتن سنشان کمی فراموش کار شوند طبیعی است. ولی چگونه می شود یک فراموشی ساده و بی ضرر را از بیماری آلزایمر تشخیص داد؟
از هر هشت نفر افراد ۶۵ سال به بالا یک نفر از این فرم ویرانگر زوال عقل رنج می برد. در اولین مراحل، ممکن است آبزایمر بر افراد خانواده و دوستان پوشیده باشد. اما برخی نشانه های اولیه هشدار دهنده وجود دارد که باید حواسمان به آنها باشد.
حافظه و صحبت در آلزایمر اولیه، معمولا حافظه ی بلند مدت دست نخورده باقی می ماند در حالی که حافظه کوتاه مدت مقداری ناقص می شود. ممکن است فرد صحبتی که با او داشته اید را فراموش کند، ممکن است سوالی که پرسیده بود را دوباره تکرار کند. بیماری صحبت کردن را نیز مختل می کند، بنابرین فرد ممکن است با به یاد آوردن کلمات عمومی مشکل پیدا کند.
رفتار علاوه بر از دست دادن حافظه، آلزایمر می تواند باعث گیجی و عوض شدن رفتارها شود. فرد ممکن است در مکان های آشنا گم شود. تغییر در روحیه و خطا در قضاوت نیز شایع است. برای مثال افرادی که تا قبل به سر و وضع خود می رسیدند ممکن است لباس های کثیف به تن کنند یا فراموش کنند موهای خود را بشویند. نشانه ها را نادیده نگیرید روبرو شدن با این فکر که یکی از عزیزان این بیماری را دارد دشوار است، اما بهتر است خیلی سریع به پزشک مراجعه کرد و نگذاشت دیر شود.
ابتدا، تشخیص ممکن است چیز دیگری باشد. نشانه های ممکن است به دلیل مشکلی قابل درمان اتفاق افتاده باشند برای مثال عدم تعادل تیروئید. اگر تشخیص آلزایمر باشد درمان آن در مراحل اولیه بسیار آسان تر است.
چطور تشخیص داده می شود؟
آزمایش ساده ای برای آلزایمر وجود ندارد، بنابراین پزشک برای تشخیص تغییرات در عزیزتان روی شما حساب می کند. آزمون وضعیت روانی، آزمونهای غربالگری می تواند مهارت های ذهنی و حافظه کوتاه مدت را اندازه گیری کند. آزمایش های مغز و اعصاب و اسکن از مغز ممکن است برای تشخیص بیماری های دیگر مانند سکته مغزی یا تومر به کار برود اما در مورد مغز نیز اطلاعات زیادی می تواند در اختیار پزشک قرار دهد.
چه اتفاقی در مغز می افتد؟
آلزایمر باعث می شود سلول عصبی بمیرد و قسمتی از بافت مغز از دست برود. با بدتر شدن وضعیت بیماری، بافت مغز کاهش پیدا می کند و مناطقی که حاوی مایع مغزی نخاعی هستند بزرگتر می شود. این صدمه باعث آسیب رسیدن به حافظه، صحبت کردن و قوه ادراک می شود. انتظار چه چیزی را داشته باشیم آلزایمر در هر فرد راهی متفاوت را می رود. گاهی نشانه ها بسیار سریع رشد می کنند و باعث مشکلات حافظه ای شدید و گیجی طی تنها چند سال می شوند. برای افراد دیگر تغییرات تدریجی است، شاید ۲۰ سال طول بکشد تا چرخه بیماری کامل شود.
بیشتر افراد پس از تشخیص آلزایمر کامل ۳ تا ۹ سال بیشتر زنده نمی مانند.
چگونه زندگی روزانه را تغییر می دهد؟
تاثیر آلزایمر بسیار شدید است، بنابرین فردی که مبتلا شده ممکن است از پس کارهای عادی مانند پخت و پز و پرداخت قبوض برنیاید. مطالعات نشان داده تغییر در لیست مواردی که فرد چک می کند از اولین نشانه های بیماری است. همین که نشانه ها بدتر می شود، فرد ممکن است نتواند افراد یا مکان های آشنا را تشخیص دهد. ممکن است به سادگی گم شود یا از وسائل استفاده های اشتباه بکند برای مثال ممکن است با چنگال موهای خود را شانه کند.
بی اختیاری، مشکلات تعادل و ناتوانی در صحبت کردن از مشکلات رایجی است که در مراحل پیشرفته به وجود می آید.
آیا فرد بیمار دیگر نباید رانندگی کند؟
هماهنگی ضعیف، از دست دادن حافظه، و گیجی عواملی است که پشت فرمان نشستن را وحشتناک می کند. اگر حس می کنید فرد بیمار باید پشت فرمان نشستن را رها کند حتما این مسئله را برای او توضیح دهید. اگر گوش نکرد از پزشکش بخواهید تا مداخله کند. اگر همچنان اسرار به رانندگی داشت از مراکز مربوط به راهنمایی و رانندگی درخواست کنید او را منع کنند. سپس برای رفت و آمدش برنامه ای دیگر بچینید.
ورزش می تواند کمک کند؟
فعالیت فیزیکی به فرد بیمار کمک می کند بتواند برخی عضلات را قوی نگه دارد تا هماهنگی و تعادل خود را از دست ندهد. این کار حتی می تواند روحیه اش را نیز تقویت کند و کاری کند کمتر استرس داشته باشد. با پزشک بیمار هماهنگ کنید که چه نوع ورزش هایی مناسب هستند. فعالیت های تکرار شونده مانند پیاده روی، باغبانی و یا حتی تا کردن لباس ها می تواند بهترین کار برای آرامش دادن به فرد بیمار باشد.
چطور درمان می شود؟
درمانی برای آلزایمر وجود ندارد و هیچ راهی نیز برای آرام کردن روند صدمه به عصب های مغز نیز نیست. اما داروهایی وجود دارد که می توانند به حفظ مهارت های ذهنی و کاهش علائم کمک کنند. اگر بیمار زود درمان را شروع کند، ممکن است بتواند استقلال خود را حفظ کند و برای مدت زمان بیشتری کارهایش را خود به تنهایی انجام دهد. نقش مراقب اگر از کسی که چنین بیماری دارد مراقبت می کنید، احتمالا مجبورید چندین کار را خودتان انجام دهید، آشپزی، رانندگی، حساب و کتاب و غیره. شاید دوست داشته باشید که فرد بیمار چند کار را خودش انجام دهد.
برای این کار می توانید کابینت ها و قفسه ها و حتی کلید ها را برچسب گذاری کنید. کار کرد و آنچه داخلشان است را برای بیمار بنویسید. حتی می توانید چند مورد از کارهای روزانه را با برچسب روی دیوار بنویسید تا نقش یاد آور داشته باشند. چالش های مراقبت در مراحل ابتدایی، افرادی که آلزایمر دارند معمولا متوجه می شوند که چه اتفاقی برایشان در حال رخ دادن است. ممکن است به همین دلیل ناراحت و افسرده شوند. مواظب نشانه های افسردگی باشید، تا پزشک بتواند با دارو درمانشان کند.
با گذشت زمان فرد بیمار ممکن است دچار از هم گسیختگی روانی شود و حالتی تهاجمی پیدا کند طوری که به شما نیز برگردد. به خاطر داشته باشید که بیماری باعث چنین تغییری است، به پزشک درباره این تغییر رفتاری بگویید. سندروم غروب آفتاب پزشکان دلیلش را نمی دانند اما بعضی از بیماران با غروب خورشید غمگین می شوند. این حالت تا پایان عصر و گاهی نیز تمام طول شب طول می کشد.
برای کاهش تنش قبل از غروب افتاب بهتر است پرده ها را بکشید و خانه را به خوبی روشن نگه دارید. سعی کنید حواس بیمار را با فعالیت مورد علاقه اش یا یک برنامه تلوزیونی پرت کنید. سعی کنید بعد از صبحانه دیگر به او غذای حاوی کافئین ندهید. زمانی که عزیزتان دیگر شما را نمی شناسد بسیاری از کسانی که آلزایمر دارند با به یاد آوردن نام ها، حتی نزدیکترین کسان مشکل دارند.
یک درمان موقتی این است که عکس کسانی که خوب میشناسد را با یادداشت کردن اسم فرد زیر عکس به او بدهیم. سرانجام، فرد بیمار ممکن است دیگر توانایی تشخیص صورت ها را هم نداشته باشد. با اعضای خانواده مانند غریبه ها برخورد کند. این حالت مخصوصا برای افراد اصلی خانواده می تواند بسیار ناراحت کننده باشد.
علائم خطر استرس مراقبت کننده مراقبت از فردی که آلزایمر دارد می تواند مراقبت کننده را از نظر فیزیکی و روانی تخلیه کند.
نشانه های استرس مراقبت کننده این موارد است:
عصبانیت، ناراحتی و تغییر خلقی سردرد یا کمر درد کلسترول در یک وعده: ۱۸۶ میلی گرم مشکل تمرکز مشکل خواب از خود مراقبت کنید برای جلوگیری از فرسودگی مراقبت کننده، مطمئن شوید هر روز مدتی را به انجام کاری که مورد علاقه تان است می گذرانید. با دوستان خود در تماس باشید و هر زمان که توانستید مشغول سرگرمی های خود شوید. دوست یا فامیلی را پیدا کنید که از شما حمایت کند.
حتی می توانید عضو یک گروه اینترنتی یا گروهی در شهر خود شوید که مانند شما از چنین بیمارانی مراقبت می کنند. اسناد ضروری همچنان که فرد بیمار هنوز قادر به انجام تصمیم گیری های مهم است، با یک وکیل درباره تهیه پیش نویس دستورات مهم صحبت کنید. این اسناد قانونی می گویند که فرد در زمان بیماری چه مراقبت های پزشکی را می خواهد و پس از مرگ نیز چه وصایایی دارد.
فرد بیمار باید شخصی را برای تصمیم گیری های پزشکی خود معرفی کند و مدیریت امور مالی را به عهده او بگذارد. این اسناد کمک می کنند بعدها که فرد قادر به بازگو کردن خواسته هایش نبود دیگران از سردرگمی بیرون بیایند.
مراقبت خانگی بسیاری از مردم دوست دارند تا جایی که ممکن است در خانه خود بمانند. این کار اگر آنها با لباس پوشیدن یا حمام رفتن به صورت مستقل مشکل داشته باشند بسیار سخت است. مشاور بهداشت خانه می تواند به بهداشت شخصی و دیگر کارهای روزانه کمک کند.
شما حتی می توانید با برخی مراکز خدماتی در مورد نحوه ارائه خدمات و تضمین های آنها صحبت کنید. امکانات کمکی زندگی ممکن است روزی برسد که دیگر نشود از فرد بیمار در خانه مراقبت کرد. اگر نیازی به پرستاری ۲۴ ساعته نداشته باشد مراکز مراقبتی می توانند انتخاب مناسبی باشند. این مراکز امکانات زندگی، غذا و فعالیت را به بیمار می دهند و هزینه ی آنها از پرستار خصوصی بسیار کمتر نیز هست.
مطمئن شوید این مراکز افرادی را که متخصص هستند را در اختیار دارد، تا بتوانند پاسخگوی تمام نیازهای بیمار شما باشند. مراحل بعدی افرادی که دچار آلزایمر پیشرفته می شوند ممکن است توانی خود در راه رفتن، صحبت کردن و یا پاسخ به دیگران را از دست بدهند. سرانجام بیماری می تواند مانع توابع حیاتی شود، مانند توانایی بلعیدن، و در این زمان به مراقبت آسایشگاه نیاز است. جایی که بتوانند درد بیمار را تسکین دهند و مراقبت های ویژه از او را شروع کنند.
چطور کمک کنیم تا کودکان درک کنند وقتی یکی از اعضای خانواده دچار آلزایمر می شود کودکان ممکن است گیج شوند، بترسند و یا نتوانند درست بخوابند. اجازه دهید کودک بداند این حالت چگونه است و با صداقت به تمام سوال هایش جواب دهید. کمک کنید خاطرات خوب فردی را که دچار آلزایمر شده را با او جشن بگیرد. می توانید با این کار جوی شاد را برای خانواده ایجاد کنید و بار منفی بیماری را کم کنید.
می توان از آلزایمر پیشگیری کرد؟
آیا چیزی هست که بتوان با آن از خطر ابتلا به این بیماری کاست؟ تحقیقات در این زمینه آنچنان پیشرفتی نداشته، اما برنامه غذایی و ورزش بسیار مهم هستند. تحقیقات نشان داده افرادی که در برنامه خود از سبزیجات، ماهی و آجیل ها زیاد استفاده می کنند و فعالیت بدنی قابل توجهی نیز دارند بیشتر از دیگران در امان هستند.
درنظر داشته باشید کلینیک ها و مراکز زنجیره ای گرین لایف (رتبه 1 لاغری در ایران) میتوانند در زمینه لاغری و تغذیه به شما بسیار کمک کنند. برای اطلاع بیشتر با شماره های02134247 با 120خط تماس حاصل فرمایید.