تاثیر چاقی بر میزان ناباروری و نازایی

ناباروری یک وضعیت پزشکی است که با کاهش یا عدم توانایی تولید فرزندان مشخص می شود. عوامل مختلفی وجود دارد که ناباروری را در زنان تشدید میکند. این عوامل خطر می تواند ژنتیکی، محیطی یا مربوط به سبک زندگی باشد اما یکی ازرایج ترین و مستندترین عوامل خطر ناباروری زنان، چاقی و اضافه وزن است. در این مقاله قصد داریم به موضوع بسیار مهم تاثیر چاقی بر میزان ناباروری و نازایی بپردازیم.

چاقی چگونه موجب ناباروری می شود؟

مطالعات متعدد نشان می دهد که زنان چاق یا دارای اضافه وزن نسبت به زنان با وزن طبیعی دوران بارداری دشوارتری دارند. علاوه بر این، در دوران بارداری ، زنان چاق نرخ بیشتری از سقط جنین و از دست دادن بارداری را متحمل میشوند.

چاقی باعث تجمع بیش از اندازه بافت چربی در بدن میشود. بافت چربی سفید یک اندام چند منظوره است و انرژی را ذخیره می کند. همچنین یک اندام غدد درون ریز مهم است که هموستاز انرژی و متابولیسم را با ترشح آدیپوکین ها تنظیم می کند. این آدیپوکین ها نقش مهمی در تنظیم تعدادی از فرایندهای فیزیولوژیکی مانند متابولیسم گلوکز،تولید مثل، پاسخ ایمنی دارند. آدیپوکین ها سیتوکین ها هورمون هایی هستند که عمدتاً توسط سلول های چربی ترشح می شوند. برخی از این آدیپوکین ها عبارتند از: لپتین، آدیپونکتین، رزیستین، ویسفاتین، امنتین و گرلین هستند.

آدیپوکین‌ها مولکول‌های سیگنال‌دهنده هورمون‌ها هستند ناهنجاری‌ های ایجاد شده در آدیپوکین‌ها می‌تواند باعث التهاب و سیگنال های غیرطبیعی سلولی شود و در نتیجه می‌تواند منجر به بدتر شدن متابولیسم و ​​عملکرد سلولی شود. بر طبق بررسی های انجام شده مشخص شد که افزایش یا کمبود بافت چربی سفید منجر به اختلالات بلوغ ،اختلالات جنسی و اختلالات باروری می شود. به خوبی شناخته شده است که انرژی ذخیره شده برای عملکرد طبیعی دستگاه تناسلی از جمله رشد در دوران بلوغ، تولید هورمون های مربوط به تولیدمثل و گامت ها و حفظ بارداری و شیردهی ضروری است. اگرچه بافت چربی برای عملکرد تولید مثل و رشد طبیعی لازم است اما بافت چربی بیش از حد باعث ایجاد اختلالات تولید مثل می شود.بنابراین  بافت چربی با مهار ترشح گنادوتروپین از طریق تبدیل هورمون آندروژن به استروژن در بافت چربی بر رشد فولیکولی تأثیر می گذارد. بنابراین، تقریباً تمام آدیپوکین‌ها با ایجاد مقاومت به هورمون انسولین، تاثیر خود را بر تولید مثل می گذارد.

چاقی در زنان می تواند منجر به مشکلات هورمونی غیرطبیعی شود که تاثیر به سزایی در فرآیندهای تولید مثل برای زنان و مردان دارد. سیگنال های هورمونی غیرطبیعی، در نتیجه وزن اضافی، بر تخمک گذاری تاثیر منفی میگذارد. این عدم تعادل هورمونی در زنان، می تواند باعث تولید بیش از حد انسولین شود که ممکن است باعث تخمک گذاری های نامنظم شود. همچنین ارتباطی بین چاقی و تولید بیش از حد انسولین باعث ضعیت ناباروری به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) وجود دارد. این سندروم ممکن است باعث هیپوگنادیسم هیپوتالاموس شود. سندروم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری خاص است که با سیکل های قاعدگی نامنظم و عدم تخمک گذاری همراه است.

در سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است تخمک‌گذاری با وجود قاعدگی منظم ادامه یابد اما ترکیبی از اثرات نامطلوب احتمالی مانند افزایش آندروژن‌ها بر روی آندومتر و رشد تخمک‌ها و اثرات نامطلوب افزایش سطح لپتین در گردش بر روی سلول‌های گرانولوزا و تکا باعث ناباروری شود. آندومتر نیز یکی دیگر از تاثیرات شناخته شده در دوران چاقی زنان می باشد که علاوه اختلال در روند باروری به ایجاد بسیار از بیماری های مهلک و خطرناک مربوط زنان را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.محققان نقش بالقوه آندومتر را برای ایجاد ناباروری در چاقی در چرخه های اهدای تخمک بررسی کردند. علاوه بر موارد گفته شده چربی اضافی در بدن خانم ها بر تولید هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) تأثیر می گذارد که برای تخمک گذاری منظم در زنان ضروری است. به طور خاص، گنادوتروپین باعث ترشح هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) می شود که هر دو برای رشد تخمک حیاتی هستند.بنابراین به دلیل کاهش میزان لانه گزینی و بارداری، میزان سقط جنین بیشتر و افزایش عوارض مادری و جنینی در دوران بارداری، زنان چاق شانس کمتری برای به دنیا آوردن نوزاد سالم دارند.

بررسی آمارهای چاقی و تاثیر آن در مخاطرات بارداری

چاقی و افزایش وزن خطر ناباروری ، میزان حاملگی، میزان سقط جنین و همچنین در صورت بارداری عوارض احتمالی در این دوران را در زنان چاق افزایش می دهد طبق یکی آزمایشات محققان به این نتیجه رسیدند که احتمال بارداری زنان  به ازای هر واحد BMI بیش از 29 کیلوگرم بر متر مربع 5 درصد کاهش می یابد.بنابراین احتمال بارداری در زنان با BMI بالای 35 بسیار کاهش می یابد. علاوه بر کاهش نتایج حاصل از باروری تخمک در لقاح طبیعی احتمال باروری تخمک در فرایند لقاح آزمایشگاهی (IVF) نیز بسیار کم خواهد شد. در زنان با افزایش وزن به دلیل اختلال در فرایند لقاح آزمایشگاهی کیفیت جنین بسیار ضعیف گزارش شده است. آنها همچنین دریافتند که زنان چاق که تحت تحریک تخمدان در((ART یعنی مجموعه برنامه‌های رسیدن به بارداری در روش‌هایی از قبیل تجویز داروی باروری، تلقیح مصنوعی (درون‌کاشت مصنوعی)، لقاح آزمایشگاهی (لقاح مصنوعی) و رحم جایگزین(رحم اجاره‌ای) قرار می‌گیرند، به دوزهای بالاتر و دوره طولانی‌تری از درمان با گنادوتروپین نیاز دارند. بر طبق یک مطالعه تحقیقاتی بر روی 5800 نمونه از زنان برای انجام لقاح آزمایشگاهی (IVF) مشخص شد میزان موفقیت لقاح برای نمونه تخمک زنان چاق با BMI بیش از(35) در مقایسه با زنان دارای اضافه وزن با (BMI 25-30) و زنان با وزن طبیعی با(BMI 20-25) میزان موفقیت کمتری داشتند. علاوه بر این، در این بررسی مشخص شد زنان چاق میزان موفقیت کمتری در کاشت جنین احتمال بارداری بعد از لقاح آزمایشگاهی را داشتند.بنابراین توصیه میشود پزشکان قبل از اقدام به لقاح آزمایشگاهی، بیماران خود را تشویق به کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده آل کنند.

چگونه کاهش احتمال بارداری را افزایش می دهد؟

بسیاری از زنان مبتلا به اضافه وزن در سراسر دنیا برای افزایش احتمال بارداری و تضمین سلامت جنین به دنبال راهی برای کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده آل برای تثبیت شرایط بدنی و مهمتر از همه سلامت چرخه قاعدگی خو نیز هستند.برخی از این زنان برای رسیدن به این شرایط در کوتاه ترین زمان به دنبال جراحی برای مشکلات چاقی خود هستند، در اصل این روش یکی از پر خطر ترین روش های انتخابی میباشد چراکه فارغ ریسک زیاد جراحی و عوارض آن ، بارداری حداقل تا 18 ماه پس از جراحی بسیار خطرناک است. با این حال، زنانی هنوز در مرحله فعال کاهش وزن پس از جراحی هستند در صورت بارداری دلیل بر اینکه پس از جراحی برای کاهش وزن مصرف غذا را محدود می شود و یا بدن دچار عدم جذب بسیار از مواد معدنی و ویتامین ها قرار میگیرد، برخی اقدامات احتیاطی باید قبل از بارداری انجام شود. کم خونی شدید فقر آهن و کمبود ویتامین B12 ناشی از عدم جذب میتواند حاملگی را به دنبال جراحی بای پس معده برای چاقی شرایط بدن را پیچیده کند.علاوه بر این، زنان باردار باید از سطح ویتامین A در رژیم غذایی خود بعد از جراحی آگاه باشند. زنانی که بای پس معده را با یک جزء سوء جذب انجام داده‌اند، پزشک باید برای اطمینان از حداکثر قابلیت جذب، یک ویتامین غیر وابسته به اسید قبل از تولد را تجویز کنند.اما به طور کلی بهترین ومطمئن ترین راه برای کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده آل قبل از اقدام به بارداری استفاده از رژیم های غذایی کنترل شده،ورزش های هوازی،حذف مواد ناسالم و قند های مصنوعی از خوراک روزانه میباشد.

روشهای درمان این بیماری خطرناک چیست؟

چاقی یک مشکل بزرگ جهانی است که با به خطر انداختن سلامتی همراه است.علاوه بر مشکلات جسمی و روحی که برای افراد ایجاد میکند با ناباروری و بسیاری از بیماری‌های همراه دیگر مرتبط است. مطالعات نشان می‌دهند که کاهش وزن در مدیریت چنین بیمارانی بسیار ارزشمند است و می‌تواند باروری را افزایش داده و منجر به بارداری کامل و موفق شود. بیماران دارای اضافه وزن و چاق باید در مورد اهمیت کاهش وزن قبل از بارداری کاملا آگاه شوند.

امروزه برای درمان چاقی، روشهای مختلفی وجود دارد که هریک مزایا و معایب خود را دارد. اما یکی از روشهای اثبات شده برای لاغری ماندگار و صحیح، استفاده از روشهای غیر تهاجمی است که گرین لایف با بیش از ربع قرن سابقه در این حیطه، یکی از موفق ترین مراکز لاغری صحیح و بدون عوارض جانبی در خاورمیانه است.